چگونه با خطاهای 404 در سرچ کنسول برخورد کنیم؟
خطاهای 404 یکی از رایج‌ترین پیام‌هایی هستند که مدیران سایت هنگام بررسی سرچ کنسول با آن روبه‌رو می‌شوند. این خطا معمولاً باعث نگرانی می‌شود، اما گوگل بارها تأکید کرده که بسیاری از 404ها کاملاً طبیعی هستند و همیشه به معنای وجود مشکل فنی نیستند.
در این مقاله، براساس توضیحات مهندسان گوگل از جمله جان مولر و مستندات رسمی، بررسی می‌کنیم که:
- چه زمانی خطای 404 طبیعی است
- چه زمانی باید آن را رفع کرد
- چه خطاهایی را می‌توان نادیده گرفت
- چطور افزایش 404ها را تحلیل کنیم
404 چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
پاسخ 404 Not Found یک پیام از طرف سرور است که به خزنده‌های گوگل یا مرورگر اعلام می‌کند: صفحهٔ درخواستی وجود ندارد.
این پیام یک «اشتباه» در عملکرد سایت نیست؛ بلکه یک پاسخ منطقی است.
اگر صفحه‌ای حذف شده باشد یا هرگز وجود نداشته، سرور باید دقیقاً همین پیام را برگرداند.
مشکل زمانی ایجاد می‌شود که علت این خطا، اشتباهات داخلی سایت باشد.
چه زمانی تعداد زیاد 404 طبیعی است؟
گوگل به‌طور شفاف اعلام کرده است:
اگر تعداد زیادی صفحه را حذف کرده‌اید، افزایش خطاهای 404 کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
موارد زیر نمونه‌هایی از 404 طبیعی هستند:
- حذف گروهی مقالات، محصولات یا صفحات قدیمی
- تغییر ساختار سایت و کنار گذاشتن مجموعه‌ای از URLها
- پاک کردن صفحات کم‌ارزش یا تکراری
- پایان تاریخ انتشار محتواها (مثل آگهی‌ها یا رویدادهای گذشته)
در این حالت‌ها، مشاهده‌ی تعداد زیادی 404 در سرچ کنسول، فقط نتیجه‌ی کارهایی است که شما خودتان انجام داده‌اید و هیچ مشکلی برای سئو ایجاد نمی‌کند.
چه زمانی 404 می‌تواند نشانهٔ وجود مشکل باشد؟
برخلاف حالت قبلی، اگر هیچ تغییر جدی در سایت اتفاق نیفتاده باشد اما آمار 404 ناگهان بالا برود، باید موضوع را بررسی کرد. گاهی لینک‌های داخلی به صفحات حذف‌شده اشاره می‌کنند، یا URLها هنگام تولید توسط سیستم مدیریت محتوا اشتباه ساخته می‌شوند. حتی ممکن است صفحه‌ای که قرار بوده همچنان در سایت فعال باشد، به دلیل جابه‌جایی فایل‌ها یا خطای انسانی از دسترس خارج شده باشد. در این‌گونه موارد خطای 404 نشانه‌ای است که می‌تواند ما را نسبت به یک مشکل پنهان در سایت آگاه کند.
چه زمانی 404ها خطرناک‌اند؟
باید نگران شد وقتی:
- تعداد 404ها بدون هیچ تغییر واضحی در سایت افزایش پیدا کند.
- صفحه‌هایی که باید وجود داشته باشند ناگهان 404 بدهند.
- لینک‌های داخلی سایت به صفحات حذف‌شده اشاره کنند.
در این موارد، مشکل ممکن است به دلیل:
- لینک‌سازی داخلی اشتباه
- به‌روزرسانی ناقص قالب یا CMS
- حذف ناخواسته‌ی صفحات
- خطا در ساختار URLها
ایجاد شده باشد و باید بررسی شود.
دلایل رایجی که باید برطرف شوند
در میان علت‌های متعدد بروز 404، بعضی از آنها الزاماً نیاز به اصلاح دارند. مثلاً اگر نقشه سایت هنوز صفحاتی را معرفی می‌کند که حذف شده‌اند، یا برخی لینک‌های داخلی به آدرس‌هایی هدایت می‌شوند که دیگر وجود ندارند، لازم است این موارد را اصلاح کنید. اشتباه در تایپ URLها، جابه‌جایی محتوا بدون ریدایرکت مناسب، یا تنظیمات نادرست در CMS نیز از مواردی هستند که باید جدی گرفته شوند. این خطاها می‌توانند به تجربه کاربری و در مواردی به ایندکس صحیح سایت آسیب بزنند.
دلایل رایج بروز 404 که نیازمند رفع هستند
بخشی از خطاهای 404 واقعاً ناشی از اشتباهات سایت هستند. رایج‌ترین آنها:
- صفحه در Sitemap وجود دارد اما دیگر در سایت نیست.
- لینک داخلی به صفحه‌ای هدایت می‌کند که حذف شده است.
- URL اشتباه یا ناقص در سایت یا نقشهٔ سایت ثبت شده است.
- محتوا جابه‌جا شده اما ریدایرکت 301 تنظیم نشده است.
- آدرس صفحه در CMS یا منوها اشتباه تولید شده است.
این موارد حتماً باید اصلاح شوند.
چه 404هایی را باید نادیده گرفت؟
گاهی سرچ کنسول هزاران 404 را گزارش می‌کند که هیچ‌کدام اصلاً در سایت وجود نداشته‌اند. علت رایج این حالت:
- سایت‌های اسپم یا ربات‌ها به آدرس‌های تصادفی لینک داده‌اند.
در این شرایط برخی مدیران سایت تصور می‌کنند باید همه این URLها را ریدایرکت کنند، اما جان مولر کاملاً روشن گفته است:
«فقط نادیده‌شان بگیرید. اگر صفحه‌ای قرار نیست وجود داشته باشد، بازگرداندن 404 کاملاً درست است.»
ریدایرکت کردن صفحات ناموجود به صفحه اصلی یک کار اشتباه است و Soft 404 ایجاد می‌کند.
Soft 404 چیست و چرا خطرناک است؟
Soft 404 زمانی رخ می‌دهد که:
- صفحه وجود ندارد،
- اما سرور به جای 404، یک صفحه دیگر (معمولاً صفحه اصلی) را نشان می‌دهد.
این کار باعث:
- سردرگمی گوگل
- کاهش کیفیت Crawl سایت
- بدتر شدن سئو
می‌شود. بنابراین ریدارکت کورکورانه هرگز توصیه نمی‌شود.
چطور الگوی 404ها را تحلیل کنیم؟
گوگل در بخش Crawl Stats در سرچ کنسول نشان می‌دهد که:
- تعداد 404ها چه زمانی افزایش یافته
- آیا این افزایش با تغییرات سایت هماهنگ بوده
- یا نشانه مشکل فنی است
اگر افزایش خطاها با تغییرات ظاهری سایت هم‌خوانی ندارد، باید بررسی فنی انجام شود.
جمع‌بندی: چطور با 404ها برخورد کنیم؟
در نهایت، 404 همیشه به معنای خرابی سایت نیست. اگر صفحه‌ای وجود ندارد، کاملاً طبیعی است که سرور آن را با کد 404 پاسخ دهد. تنها زمانی باید نگران شد که این پیام به دلیل اشتباهات ساختاری یا لینک‌دهی نادرست ایجاد شده باشد. از سوی دیگر، خطاهایی که به دلیل لینک‌های اسپم یا آدرس‌های ساختگی اتفاق می‌افتند، ارزش زمانی برای بررسی ندارند و بهتر است نادیده گرفته شوند.
با شناخت صحیح ماهیت 404، می‌توانیم بدون استرس و با دید فنی‌تر، سایت را مدیریت و کیفیت ساختارش را حفظ کنیم.
